Mammografia to badanie obrazowe, które jest podstawą w badaniach przesiewowych wczesnego wykrywania raka piersi. Polega na wykonaniu kilku zdjęć radiologicznych piersi w zaledwie kilka minut. Pierś umieszcza się na specjalnym stoliku w aparacie, delikatnie dociska, aby uzyskać jak najbardziej dokładny obraz zmian w piersi.
W ten sposób często udaje się wykryć małe zmiany nowotworowe, w fazie bezobjawowej. Jeżeli badanie nie wykryło podejrzanych zmian, kolejną mammografię planuje się za 2 lata.
Im wcześniej zmiana zostanie wykryta, tym większą mamy szansę na całkowite wyleczenie.
Dlatego niezwykle ważne jest korzystanie z badań profilaktycznych.
Jeśli jesteś w wieku między 45 rokiem życia a 74 rokiem życia – koniecznie zapisz się na mammografię – [wyszukiwarka placówek]
BADANIE JEST BEZPŁATNE, BEZ SKIEROWANIA!
Jeśli nie jesteś w przedziale wiekowym jak wyżej, a czujesz się zaniepokojona swoim zdrowiem – NIC STRACONEGO! – udaj się do Poradni Chorób Piersi lub POZ lub Poradni Onkologicznej po skierowanie na badanie mammograficzne lub poradę lekarską.
A co zrobić, jeżeli kobieta ma mniej niż 45 lat lub więcej niż 74 lata?
U młodszych kobiet, gdzie ryzyko zachorowania na raka piersi jest mniejsze niż w przedziale wiekowym (45-74 lata), badaniem, które w pierwszej kolejności powinno być wykonane jest USG (ultrasonografia piersi). Większość zmian w młodszym wieku ma charakter łagodny. Natomiast w przypadku podejrzanego guzka piersi, skierowanie na badanie mammograficzne może wystawić lekarz rodzinny POZ lub onkolog lub każdy inny lekarz np. ginekolog.
U kobiet doświadczonych wiekowo (powyżej 74 roku życia), podobnie jak u młodszych pań, skierowanie na badanie mammograficzne należy uzyskać od lekarza POZ lub onkologa lub innego lekarza np. ginekologa.
W wielu placówkach medycznych funkcjonują Poradnie Chorób Piersi, gdzie można zarejestrować się bez skierowania.
Co możesz zrobić dla siebie, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka piersi?
- Dbaj o prawidłową masę ciała, unikaj otyłości.
- Pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej.
- Ogranicz spożycie alkoholu.
- Unikaj palenia tytoniu, a jeśli palisz – RZUĆ JUŻ TERAZ (jeśli chcesz skorzystać z pomocy fachowca – skontaktuj się z Poradnią Antynikotynową [rejestracja@uck.gda.pl].
- Bądź ostrożna przy długotrwałym stosowaniu HTZ (hormonalna terapia zastępcza).
- Jeśli jesteś w grupie ryzyka zachorowania na raka piersi skorzystaj z poradnictwa genetycznego.
- Dla osób obciążonych mutacjami genetycznymi w genach BRCA 1 lub 2 zalecane są profilaktyczne zabiegi operacyjne (amputacja piersi, usunięcie jajników z jajowodami) – PAMIĘTAJ O TYM! TO JEST WAŻNE!
- Dla osób będących nosicielami mutacji genów BRCA1 lub 2 proponuje się wykonywanie rezonansu magnetycznego (MR) raz w roku naprzemiennie z mammografią (MMG).
- Pamiętaj o samobadaniu piersi raz w miesiącu, w tym zadaniu może Ci pomóc partner.
- Po 40 roku życia, raz w roku Twoje piersi powinien zbadać lekarz (rodzinny, ginekolog, onkolog lub inny).
- Zaleca się, abyś raz w roku wykonywała profilaktycznie badanie USG piersi, niezależnie od wieku – tak dla siebie! Skierowanie można otrzymać od lekarza rodzinnego (POZ) lub ginekologa lub onkologa (Poradnia Chorób Piersi lub Poradnia Onkologiczna).
W jakim wieku powinnaś wykonać badanie piersi
Proponowane badania, aby wyprzedzić raka piersi
* MAMMOGRAFIA – jako bezpłatne badanie profilaktyczne przesiewowe (tzw. skriningowe), BEZ SKIEROWANIA jest wykonywane w Zakładach Radiologii mających podpisaną umowę z NFZ. Wykaz placówek znajdziesz tutaj.
** Jeżeli masz wskazania medyczne do wykonania określonego badania, np.,jakieś podejrzane zmiany w piersiach, to niezależnie od wieku powinnaś otrzymać skierowanie od lekarza każdej specjalizacji (POZ, ginekolog,onkolog).
*** Natomiast, jeżeli chciałbyś wykonać badania profilaktyczne dla siebie, a nie masz możliwości otrzymania skierowania od lekarza, to możesz wykonać je odpłatnie w placówkach prywatnych.
Jeżeli nie możesz skorzystać z badań skriningowych i nie masz możliwości otrzymania skierowania na badanie MMG piersi, ani wykonania go odpłatnie, to istnieje szansa na badanie piersi i edukację w czasie organizowanych różnych wydarzeń poświęconych rakowi piersi np. w centrach handlowych.
- Co roku na świecie i w Polsce organizowane są akcje poświęcone podnoszeniu świadomości profilaktyki raka piersi tzw. RÓŻOWY PAŹDZIERNIK.
- W czasie tych wydarzeń można skorzystać z bezpłatnego badania piersi (szkolenia z samobadania piersi, badania piersi przeprowadzonego przez lekarzy, badania USG i mammografii piersi oraz skorzystać z dużej dawki wiedzy na temat profilaktyki i zdrowego stylu życia).
- Co roku tego typu akcje cieszą się dużym zainteresowaniem, a u niektórych kobiet w ten sposób wykrywa się przypadkowo różne zmiany w piersiach.
- Jeśli jesteś zainteresowana – śledź regularnie nasze strony, wkrótce pojawią się informacje na ten temat [zakładka AKTUALNOŚCI]
Jeżeli nie możesz skorzystać z badań skriningowych i nie masz możliwości otrzymania skierowania na badanie MMG piersi, to istnieje szansa na badanie piersi i edukację w czasie organizowanych różnych wydarzeń poświęconych rakowi piersi.
Kiedy masz WSKAZANIA DO BADAŃ GENETYCZNYCH W KIERUNKU NOSICIELSTWA mutacji genów BRCA1 lub 2:
- gdy zachorowałaś na raka piersi przed 40 rokiem życia
- gdy zachorowałaś na raka jajnika
- jeżeli w Twojej rodzinie były zachorowania na raka piersi lub raka jajnika
- jeżeli jesteś mężczyzną i chorujesz na raka piersi
- jeżeli rozpoznano u Ciebie raka obu piersi
- jeżeli wiesz, że ktoś z Twojej najbliższej rodziny jest nosicielem mutacji BRCA1 lub 2.
Co oznacza, że jesteś w grupie ryzyka zachorowania na raka piersi ?
Zwiększone ryzyko zachorowania na raka piersi oznacza, że posiadasz pewne cechy lub zachowania, które mogą powodować większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi. To oczywiście nie oznacza, że zachorujesz!
Do czynników ryzyka raka piersi należą:
- wiek powyżej 50 roku życia (zachorowalność na raka piersi wzrasta wraz z wiekiem)
- wczesny wiek wystąpienia pierwszej miesiączki (czyli przed 12 rokiem życia)
- późny wiek menopauzy (przekwitania) – czyli po 55 roku życia
- późny wiek urodzenia pierwszego dziecka – po 30 roku życia
- długotrwała doustna antykoncepcja (powyżej 8-10 lat)
- długotrwałe stosowanie HTZ (hormonalnej terapii zastępczej) – powyżej 8-10 lat
- niewłaściwy styl życia
- nadmierne spożywanie alkoholu
- palenie tytoniu
- otyłość
- mała aktywność fizyczna
- występowanie niektórych zmian łagodnych w piersiach np: hyperplazja
- występowanie w rodzinie raka piersi lub obecność mutacji w genach BRCA 1 lub 2.
