Zastanawiasz się jak przejąć kontrolę nad nowotworem? Chciałbyś mieć wpływ na swoje zdrowie i życie?
Pokażemy Ci w jaki sposób znaleźć placówkę medyczną, gdzie możesz umówić się na badania.
Podpowiemy Ci, które testy warto wykonać, aby wyprzedzić raka.
NOWOTWÓR – czym jest i dlaczego tak bardzo się go boimy?
Nowotwór to nic innego jak choroba, która powoduje uszkodzenie naszych narządów, w zależności od tego, gdzie się lokalizuje (piersi, płuca, jelita, kości, prostata, mózg i inne), nad którą nasz organizm stracił kontrolę. Tego właśnie najbardziej się boimy – braku kontroli nad chorobą…
RAK – to nie brzmi dobrze ….
Pojęcie “rak” pojawiło się już w starożytności, kiedy określano nim złośliwe guzy piersi. Zmiany powstające w chorej piersi przypominały kształtem kraba. W późniejszych czasach, rakiem określano inne procesy nowotworowe. Aktualnie w mowie potocznej nazwy “rak” i “nowotwór” oraz “guz” używane są zamiennie.
O co chodzi z terminami RAK i NOWOTWÓR ?
W języku medycznym nowotwór jest pojęciem szerszym i obejmuje: raki, które powstają z tkanki nabłonkowej, mięsaki powstające z tkanki mezenchymalnej, chłoniaki i białaczki powstające z układu chłonnego lub elementów krwi, czerniaki wywodzące się z komórek barwnikowych, glejaki powstające ze struktur układu nerwowego i wiele innych.
Dlaczego im wcześniej, tym lepiej?
W momencie gdy nowotwór zostanie wykryty w początkowej fazie rozwoju (czyli jest jeszcze małą, kilku milimetrową lub centymetrową zmianą), można go skutecznie wyleczyć. Pozbyć się go poprzez wycięcie w czasie zabiegu chirurgicznego.
A co się dzieje, kiedy zbyt późno dotrzemy do lekarza?
To sytuacja, kiedy nowotwór może powiększyć swoje rozmiary lub dać przerzuty (czyli oddelegować swoje fragmenty (komórki) do innych części ciała). Wówczas już nie proponuje się leczenia chirurgicznego.
Zaleca się zastosowanie innych metod np. leczenia systemowego ( chemioterapii, hormonoterapii, immunoterapii, leczenia celowanego i innych) lub alternatywnie można zastosować radioterapię czyli napromienianie guza nowotworowego. Wciąż ponad 80% nowotworów rozpoznawanych jest w stadium zaawansowanym.
W stadium choroby z przerzutami, dzięki nowoczesnym lekom i technologiom medycznym, można istotnie wydłużyć choremu czas przeżycia.
Czy mamy szansę wyprzedzić nowotwór?
Część nowotworów rozwija się bardzo powoli, nawet 5-10 lat np. rak jelita, rak płuca, niektóre rodzaje raka piersi, ale są też takie nowotwory, które rozwijają się bardzo szybko, dynamicznie i podstępnie np. białaczki, chłoniaki, rak jajnika, czerniak.
W przypadku nowotworów wolnorosnących mamy szansę na działania profilaktyczne, wykonywanie
odpowiednich badań kontrolnych.
Jak i dlaczego w naszym organizmie może rozwinąć się nowotwór?
W każdym człowieku powstają komórki nowotworowe, ale zdrowy system odpornościowy zazwyczaj skutecznie je zwalcza.
Codziennie do ciała ludzkiego trafia mnóstwo substancji niezbędnych do życia, ale również tych, których nie chcemy, a które mogą odegrać istotną rolę w powstawaniu nowotworów.
Substancje szkodliwe znajdujące się w powietrzu, wodzie, glebie, żywności lub wytwarzane jako produkt uboczny w niektórych zakładach pracy, działając na zdrowe komórki organizmu ludzkiego mogą wywołać zaburzenia tzw. mutacje na różnych etapach rozwoju prawidłowej komórki. Listę substancji rakotwórczych można sprawdzić na stronach Głównego Inspektoratu Sanitarnego (www.gov.pl)
Efektem tego jest przekształcanie się zdrowych komórek w formy tzw. inwazyjne, czyli takie, które w sposób niekontrolowany mogą bezpośrednio niszczyć poszczególne narządy człowieka, jak również mają zdolność produkowania swoich klonów w innych dalszych miejscach czyli dawać tzw. przerzuty.
Czy zawsze styl życia i zanieczyszczone środowisko odpowiadają za powstanie raka?
Nie, nie zawsze. Część nowotworów związana jest z dziedziczeniem, czyli może być przekazywana z pokolenia na pokolenie. Tu ogromną rolę gra genetyka. Dotyczą one tylko 5-10% wszystkich rozpoznawanych nowotworów, w tym niektórych typów raka piersi, raka jajnika, raka trzustki i innych.
Jeżeli wiesz, że jesteś nosicielem mutacji genetycznej lub ktoś z Twojej bliskiej rodziny choruje na wyżej wymienione nowotwory lub w rodzinie były liczne zachorowania na nowotwory – zapraszamy do odwiedzenia Poradni Genetycznej lub skorzystania z propozycji na stronie www.badamygeny.pl
Dlaczego tak bardzo boimy się raka?
Strach przed rakiem wynika z jego potencjalnie śmiertelnego charakteru, niepewności związanej z leczeniem, skutkami ubocznymi terapii, a także wpływem na jakość życia. Ta obawa jest również pogłębiana przez niepewność co do przyczyn i możliwości zapobiegania.
Jak możemy zwiększyć swoje szanse na uniknięcie raka?
Istnieją sposoby, na które my sami mamy wpływ (styl życia a w tym palenie tytoniu, dieta, zanieczyszczenie środowiska) oraz takie, które są niezależne od naszej woli (obciążenia genetyczne, występowanie nowotworów w rodzinie) oraz takie działania medyczne, które ułatwiają wczesne wykrycie nowotworu (badania profilaktyczne).
Tylko 5-10% czynników jest od nas niezależnych, na pozostałe mamy wpływ !!!
Z medycznego punktu widzenia są 3 sposoby profilaktyki raka wpływające na poprawę wyników w onkologii:
1. PROFILAKTYKA PIERWOTNA – ZAPOBIEGANIE (ZACHOWANIA PROZDROWOTNE)
2. PROFILAKTYKA WTÓRNA – BADANIA PRZESIEWOWE (SKRINING)
3. PROFILAKTYKA TRZECIORZĘDOWA – SKUTECZNE LECZENIE (NOWE TECHNOLOGIE)
Moja Droga/Mój Drogi, czy wiesz czego NIE ROBIĆ, aby uniknąć raka?
- Nie pal tytoniu – JEŚLI PALISZ KONIECZNIE RZUĆ!
- Ogranicz spożywanie alkoholu
- Unikaj intensywnego opalania się
- Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w pracy
- Chroń się przed promieniowaniem radonowym w domu
- Jeśli możesz – ogranicz stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)
Moja Droga/Mój Drogi, czy wiesz co należy ROBIĆ, aby uniknąć raka?
- Prowadź zdrowy styl życia
- Dbaj o aktywność fizyczną (wystarczy 300 minut tygodniowo umiarkowanego wysiłku fizycznego albo 150 minut intensywnego wysiłku tygodniowo)
- Prawidłowo się odżywiaj się i kontroluj masę ciała
- Umiejętne zarządzaj stresem – po prostu go unikaj !
- Jeśli możesz – karm piersią, to działa protekcyjnie na piersi
- Pamiętaj o zaszczepieniu dzieci na HPV i HBV
- Regularnie badaj się – wczesne wykrycie raka zwiększa szanse na wyleczenie !
- I ekstra rada: uśmiechaj się, kiedy tylko możesz 😀
Światowa Organizacja Zdrowia (ang. World Health Organization) sugeruje, że przestrzeganie EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM może zmniejszyć w Europie liczbę zgonów spowodowanych nowotworami nawet o 50%.
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/europejski-kodeks-walki-z-rakiem
